اسامی و اوصاف قرآنمفسر بزرگ قرن ششم جمال الدین ابو الفتوح رازی در مقدمه تفسیر خود ۴۳ نام برای قرآن آورده است فهرست مندرجات۲ - اسامی یا وصف قرآن در قرآن کریم ۲.۱ - قرآن ۲.۲ - فرقان ۲.۳ - کتاب ۲.۴ - ذکر ۲.۵ - تنزیل ۲.۶ - حدیث ۲.۷ - موعظه ۲.۸ - تذکره ۲.۹ - ذکری ۲.۱۰ - بیان ۲.۱۱ - هدی ۲.۱۲ - شفاء ۲.۱۳ - حکم ۲.۱۴ - حکمت ۲.۱۵ - حکیم ۲.۱۶ - مهیمن ۲.۱۷ - هادی ۲.۱۸ - نور ۲.۱۹ - رحمت ۲.۲۰ - عصمت ۲.۲۱ - نعمت ۲.۲۲ - حق ۲.۲۳ - تبیان ۲.۲۴ - بصائر ۲.۲۵ - مبارک ۲.۲۶ - مجید ۲.۲۷ - عزیز ۲.۲۸ - عظیم ۲.۲۹ - کریم ۲.۳۰ - سراج ۲.۳۱ - منیر ۲.۳۲ - بشیر ۲.۳۳ - نذیر ۲.۳۴ - صراط ۲.۳۵ - حبل ۲.۳۶ - روح ۲.۳۷ - قصص ۲.۳۸ - فصل ۲.۳۹ - نجوم ۲.۴۰ - عجب ۲.۴۱ - قیم ۲.۴۲ - مبین ۲.۴۳ - علی ۲.۴۴ - کلام ۲.۴۵ - قول ۲.۴۶ - بلاغ ۲.۴۷ - متشابه ۲.۴۸ - عربی ۲.۴۹ - عدل ۲.۵۰ - بشری ۲.۵۱ - امر ۲.۵۲ - ایمان ۲.۵۳ - نبأ ۲.۵۴ - وحی ۲.۵۵ - علم ۳ - پانویس ۴ - منبع ۱ - اسامی یا وصف قرآن در تفاسیرمفسر بزرگ قرن ششم جمال الدین ابو الفتوح رازی در مقدمه تفسیر خود ۴۳ نام برای قرآن آورده است [۱]
ابو الفتوح رازی، الروض الجنان و روح الجنان، ج۱، مقدمه، ص۵.
که بیش تر جنبه وصفی دارد. و طبرسی در مجمع البیان به نام‌های قرآن، فرقان ، کتاب و ذکر اکتفا کرده است. [۲]
تفسیر طبرسی، ج۱، مقدمه، فن رابع، ص۱۴.
بدر الدین زرکشی نقل می‌کندکه حرالی کتابی در این زمینه نوشته و بیش از نود اسم یا وصف برای قرآن یاد آورشده است. از قاضی عزیزی نیز ۵۵ نام و عنوان برای قرآن نقل شده است که درجدول ذیل آمده و ۴۳ نام اول آن با نظر ابو الفتح رازی مشترک است.۲ - اسامی یا وصف قرآن در قرآن کریم۲.۱ - قرآنآیات ۱۷و۱۸ سوره قیامت ان علینا جمعه و قرآنه فاذا قراناه فاتبع قرآنه قرآن ۱ ۲.۲ - فرقانآیات ۳ و ۴ سوره آل عمران و انزل التوراة و الانجیل من قبل هدی للناس و انزل الفرقان آیه ۲۹ سوره انفال یا ایها الذین آمنوا ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا آیه ۱ سوره فرقان تبارک الذی نزل الفرقان علی عبده لیکون للعالمین نذیرا فرقان ۲ ۲.۳ - کتابآیه ۱۰۵ سوره نساء انا انزلنا الیک الکتاب بالحق لتحکم بین الناس آیه ۲۹ سوره فاطر ان الذین یتلون کتاب الله و اقاموا الصلاة آیه ۲ سوره بقره ذلک الکتاب لا ریب فیه کتاب ۳ ۲.۴ - ذکرآیه ۱۷ سوره قمر و لقد یسرنا القرآن للذکر فهل من مدکر آیه ۴۱ سوره فصلت ان الذین کفروا بالذکر لما جائهم و انه لکتاب عزیز آیه ۶۹ سوره یس ان هو الا ذکر و قرآن مبین آیه ۱ سوره ص و القرآن ذی الذکر آیه ۵۰ سوره انبیا و هذا ذکر مبارک انزلناه افانتم له منکرون آیه ۴۴ سوره زخرف و انه لذکر لک و لقومک آیه ۴۴ سوره نحل و انزلنا الیک الذکر لتبین للناس ما نزل الیهم و لعلهم یتفکرون آیه ۱۵ سوره حجر انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون آیه ۵۸ سوره آل عمران ذلک نتلوه علیک من الآیات و الذکر الحکیم ذکر ۴ ۲.۵ - تنزیلآیه ۱۰۶ سوره اسراء و قرآنا فرقناه لتقراه علی الناس علی مکث و نزلناه تنزیلا آیه ۲۳ سوره انسان انا نحن نزلنا علیک القرآن تنزیلا آیه ۱۹۲ سوره شعراء و انه لتنزیل رب العالمین تنزیل ۵ ۲.۶ - حدیثآیه ۳۴ سوره طور فلیاتوا بحدیث مثله ان کانوا صادقین آیات ۵۹ و ۶۰ سوره نجم افمن هذا الحدیث تعجبون و تضحکون و لا تبکون آیه ۶ سوره کهف فلعلک باخع نفسک علی آثارهم ان لم یؤمنوا بهذاالحدیث اسفا ۲۳ سوره زمر آیه الله نزل احسن الحدیث کتابا متشابها مثانی تقشعر منه جلود الذین یخشون ربهم حدیث ۶ ۲.۷ - موعظهآیه ۵۷ سوره یونس یا ایها الناس قد جائتکم موعظة من ربکم و شفاء لما فی الصدوریونس: ۵۷) موعظه ۷ ۲.۸ - تذکرهآیه ۱۹ سوره مزمل ان هذه تذکرة آیه ۴۸ سوره الحاقه و انه لتذکرة للمتقین تذکره ۸ ۲.۹ - ذکریآیه ۱۲۰ سوره هود و جاءک فی هذه الحق و موعظة و ذکری للمؤمنین ذکری ۹ ۲.۱۰ - بیان۱۳۸ سوره آل عمران هذا بیان للناس و هدی و موعظة للمتقین بیان ۱۰ ۲.۱۱ - هدیآیه ۲ سوره بقره ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین هدی ۱۱ ۲.۱۲ - شفاءآیه ۴۴ سوره فصلت ا اعجمی و عربی قل هو للذین آمنوا هدی و شفاء شفاء ۱۲ ۲.۱۳ - حکمآیه ۳۷ سوره رعد و کذلک انزلناه حکما عربیا حکم ۱۳ ۲.۱۴ - حکمتآیه ۳۴ سوره احزاب و اذکرن ما یتلی فی بیوتکن من آیات الله و الحکمة حکمت ۱۴ ۲.۱۵ - حکیمآیه ۵۸ سوره آل عمران ذلک نتلوه علیک من الآیات و الذکر الحکیم حکیم ۱۵ ۲.۱۶ - مهیمنآیه ۴۸ سوره مائده و انزلنا الیک الکتاب بالحق مصدقا لما بین یدیه من الکتاب و مهیمنا علیه مهیمن ۱۶ ۲.۱۷ - هادیآیات ۱ و ۲ سوره جن انا سمعنا قرآنا عجبا یهدی الی الرشد فآمنا به هادی ۱۷ ۲.۱۸ - نورآیه ۱۵۷ سوره اعراف و اتبعوا النور الذی انزل معه نور ۱۸ ۲.۱۹ - رحمتآیه ۷۷ سوره نمل و انه لهدی و رحمة للمؤمنین رحمت ۱۹ ۲.۲۰ - عصمتآیه ۱۰۳ سوره آل عمران و اعتصموا بحبل الله جمیعا عصمت ۲۰ ۲.۲۱ - نعمتآیه ۱۱ سوره ضحی و اما بنعمة ربک فحدث نعمت ۲۱ ۲.۲۲ - حقآیه ۵۱ سوره حاقه و انه لحق الیقین حق ۲۲ ۲.۲۳ - تبیانآیه ۸۹ سوره نحل و نزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شی ء تبیان ۲۳ ۲.۲۴ - بصائرآیه ۴۳ سوره قصص بصائر للناس و هدی و رحمة لعلهم یتذکرون بصائر ۲۴ ۲.۲۵ - مبارکآیه ۵۰ سوره انبیاء هذا ذکر مبارک انزلناه مبارک ۲۵ ۲.۲۶ - مجیدآیه ۱ سوره ق ق و القرآن المجید مجید ۲۶ ۲.۲۷ - عزیزآیه ۴۱ سوره فصلت و انه لکتاب عزیز عزیز ۲۷ ۲.۲۸ - عظیمآیه ۸۷ سوره حجر و لقد آتیناک سبعا من المثانی و القرآن العظیم عظیم ۲۸ ۲.۲۹ - کریمآیه ۷۷ سوره واقعه انه لقرآن کریم کریم ۲۹ ۲.۳۰ - سراجآیه ۴۶ سوره احزاب و داعیا الی الله باذنه و سراجا منیرا سراج ۳۰ ۲.۳۱ - منیرآیه ۴۶ سوره احزاب و سراجا منیرا، (بنابر آن که سراج منیر» قرآن باشد که هم راه پیامبر فرستاده شد). منیر ۳۱ ۲.۳۲ - بشیرآیه ۳ و ۴ سوره فصلت کتاب فصلت آیاته قرآنا عربیا لقوم یعلمون بشیرا و نذیرافاعرض اکثرهم بشیر ۳۲ ۲.۳۳ - نذیر۴ سوره فصلت بشیرا و نذیرا فاعرض اکثرهم فهم لا یسمعون نذیر ۳۳ ۲.۳۴ - صراطآیه ۶ سوره حمد اهدنا الصراط المستقیم صراط ۳۴ ۲.۳۵ - حبلآیه ۱۰۳ سوره آل عمران و اعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا حبل ۳۵ ۲.۳۶ - روحآیه ۵۲ سوره شوری و کذلک اوحینا الیک روحا من امرنا روح ۳۶ ۲.۳۷ - قصصآیه ۳ سوره یوسف نحن نقص علیک احسن القصص قصص ۳۷ ۲.۳۸ - فصلآیه ۱۳ سوره طارق انه لقول فصل فصل ۳۸ ۲.۳۹ - نجومآیه ۷۵ سوره واقعه فلا اقسم بمواقع النجوم، (بنابر آن که نجوم به معنای تدریجی قرآن باشد). نجوم ۳۹ ۲.۴۰ - عجبآیه ۱ سوره جن انا سمعنا قرآنا عجبا عجب ۴۰ ۲.۴۱ - قیمآیه ۱ و ۲ سوره کهف و لم یجعل له عوجا قیما لینذر باسا شدیدا قیم ۴۱ ۲.۴۲ - مبینآیه ۱ سوره یوسف تلک آیات الکتاب المبین مبین ۴۲ ۲.۴۳ - علیآیه ۴ سوره زخرف و انه فی‌ام الکتاب لدینا لعلی حکیم علی ۴۳ ۲.۴۴ - کلامآیه ۶ سوره توبه و ان احد من المشرکین استجارک فاجره حتی یسمع کلام الله کلام ۴۴ ۲.۴۵ - قولآیه [[]] ۵۱ سوره قصص و لقد وصلنا لهم القول قول ۴۵ ۲.۴۶ - بلاغآیه ۵۲ سوره ابراهیم هذا بلاغ للناس بلاغ ۴۶ ۲.۴۷ - متشابهآیه ۲۳ سوره زمر الله نزل احسن الحدیث کتابا متشابها متشابه ۴۷ ۲.۴۸ - عربیآیه ۲۸ سوره زمر قرآنا عربیا غیر ذی عوج لعلهم یتقون عربی ۴۸ ۲.۴۹ - عدلآیه ۱۱۵ سوره انعام و تمت کلمة ربک صدقا و عدلا عدل ۴۹ ۲.۵۰ - بشریآیه ۲ سوره نمل هدی و بشری للمؤمنین بشری ۵۰ ۲.۵۱ - امرآیه ۵ سوره طلاق ذلک امر الله انزله الیکم امر ۵۱ ۲.۵۲ - ایمان۱۹۳ سوره آل عمران سمعنا منادیا ینادی للایمان ایمان ۵۲ ۲.۵۳ - نبأآیات ۱ و ۲ سوره نبأ عم یتسائلون عن النبا العظیم نبا ۵۳ ۲.۵۴ - وحیآیه ۴۵ سوره انبیا انما انذرکم بالوحی وحی ۵۴ ۲.۵۵ - علمآیه ۳۷ سوره رعد و لئن اتبعت اهوائهم بعد ما جاءک من العلم علم ۵۵ ۳ - پانویس۴ - منبعسایت بلاغ، علوم قرآنی، صفحه ۱۰۶، برگرفته از مقاله، «اسامی و اوصاف قرآن» |